Az európai demokrácia nem cirkusz
Az Európai Unió vezetésének jelentős része és a nyugati országok jó néhánykormánya úgy tekint a birodalmára, mint annak idején az ókori Róma urai közül
többen is. A gyakorlattá tett jelszó pedig szintén hasonló: kenyeret és cirkuszt a
népnek! Mondván, egy nagy és összetételében heterogén tömeg összetartása,
irányítása csakis ezzel a módszerrel oldható meg. Időnként akár véres
konfliktusokat is érdemes provokálni, amivel félelem csalható elő az
emberekből.
Ugyanezen koncepcióra épített politikai megoldást éljük meg mi is itt,
Európában. És amikor a hatalmon lévők úgy hiszik, a legfrappánsabb stílust
vették fel, jön valaki Közép-Európából, és „belerondít” ebbe a letisztult politikai
átverés-show-ba. Az Európai Unió Tanácsának most hivatalba lépett soros
elnöke, aki eddig is alig megtűrt tagja volt a csapatnak, más irányt vesz, és
munkába állásának első hetében összekuszál mindent. A legfontosabb
kérdésben, a béke ügyében meghökkentő, bár az egyedüli elfogadható lépést
választva felkeresi Kijevet és Moszkvát, hogy megkérdezze a harcoló feleket,
vajon a rémisztően sok emberáldozattal járó vérengzést valóban készek-e és
milyen feltételekkel lezárni.
Tisztázandó, hogy Orbán Viktor, az EU Tanácsa soros elnökének vezetője nem
utasítással a zsebében érkezett, mint olyan sokan korábban kijevi látogatásuk
alkalmával, és Moszkvát sem az ördög fészkeként azonosítva lépett le a
repülőtér betonjára. Az Európai Unió soros elnöke tájékozódni akart, de nem a
sajtóból vagy az Európa ügyeit irányítani kész Washingtonból, pláne nem a
háttérhatalom fiataljaitól – a Soros és Biden fiúkra gondolva –, hanem az
érintettektől várt választ személyes tapasztalatra hagyatkozva.
Ahhoz ugyanis, hogy az Európai Unió illetékesei valós alternatív programot
javasoljanak, a konkrét tények ismerete elengedhetetlen. Ezt kívánja a normális
diplomáciai eljárás.
Nem kizárt, hogy ettől lepődött meg a politikai elit azon része, akiket eddigi
pályájuk nem kényszerített önálló véleményalkotásra olyan „kiképzéssel” hátuk
mögött, amelyben csak az volt a lényeg, hogy végrehajtsák mindazt, amit
megparancsoltak nekik. Így válnak kaphatóvá minden őrültségre, függetlenül
attól, hogy mindaz Európa érdekét szolgálja-e vagy sem. Ráadásul 2022
februárja óta az Orbán Viktor előtt hivatalban lévő öt soros elnök vezetője közül
bárki elvégezhette volna a tényfeltárás műveletét. Nem kizárt, hogy néhányuk
felháborodását pontosan azt táplálja, hogy nem az ő nevükhöz kötik a
béketeremtés legegyszerűbb kísérletét.
Maradva ugyanakkor a normális és tanult diplomáciánál, az adatgyűjtést
követően készül majd egy összefoglaló elemzés, amelyet személyes
tapasztalatokat is tartalmazó, átgondolt előterjesztés követ az unió ülésére, ahol
ezt jól megvitatják, és döntenek a közös akaratról. Hogy idáig eljuthassanak, a
magyar miniszterelnöknek az utazásai előtt kitől és miért kellett volna engedélyt
kérnie?
A méhkassá vált brüsszeli bürokrácia felzúdulása a fenti folyamattal szemben
csak úgy érthető, ha feltételezzük, hogy közülük senki nem tanulta a diplomácia
módszertanát, vagy az iskolapadban elsajátították ugyan, de a gyakorlatban
mindezt negligálták.
Most pedig kétségbeesve gondolnak arra, hogy a választók az elmúlt időszak
mulasztásait – látva az orbáni megoldást – számon kérhetik rajtuk.
Mivel Európa népei valóban békét akarnak, nem fegyvereket kellett volna
Ukrajnának küldeni, és persze Oroszország elpusztításának kísérlete is téves
narratíván alapszik. Ezzel szemben fegyverszünet, tárgyalás, megállapodás és
annak betartatása az egyedüli mód az észszerűség logikájában. Az Európai Unió
pedig a fegyverek raktáron tartatásában jeleskedhetne. Ennél többet azért sem
tehet senki, mert a konfliktus két ország ügye, független attól, hogy külső
politikai és gazdasági érdekek nemzetközi szintre erőltették.
De nemcsak a bürokratáknál ereszkedett le az értetlenség homálya, hanem még
az élsportolók között is bőven vannak olyanok, akik nehezen birkóznak meg a
szokatlan jelenségekkel. Példa Kylian Mbappé, egy kameruni–algériai
bevándorlócsalád gyermeke, francia futballista, aki a francia választásokra
utalva kijelentette: „Nem kívánok olyan országban élni, ahol Marine Le Pen
kormányt alakíthat.” Csupán arról feledkezik meg, hogy a francia
demokráciának köszönhetően válhatott remek futballistává és nincstelen fiúból
multimilliomos pénzemberré. Láthatóan nem gondolkoztatja el sok más
hírességgel egyetemben, hogy az európai demokrácia játékszabályai merőben
eltérnek például a futballpályán megszokottól. Vagyis nem huszonkét játékos
játssza a mérkőzést, miközben a lelátó népe, vagyis a többség csak nézi, mert a
demokráciában mindenki játékos.
Ami azt is jelenti, hogy az egyes ember szavazata sorsdöntő, már-már történelmi
jelentőségűvé növekedhet, amennyiben pont az az egy szavazat segíti hatalomra
a későbbi győztest.
Ennek természetes része, hogy kampányok idején bárki lobbizhasson egyik vagy
másik jelölt, párt mellett. De manapság nem programokat, célokat támogatnak
az igazán hangoskodók, hanem valaki ellen szólalnak fel.
Az Európa-szerte terjedő divat az igazi értékek demokráciájának megcsúfolása.
Különösen a messziről, Európán kívülről jött kultúrát képviselők felvett
stílusává vált, hogy csak azt fogadják el a befogadó ország részéről, ami nekik
kedvező. Ami viszont az identitás, a kultúra, a jogrend területén más, mint az ő
értékrendjük, azt kikérve maguknak utasítják vissza.
Tisztelt európai bürokraták és celebmagatartást képviselők! A demokrácia
európai hagyománya a többség érdekét kifejező „játék”, nem pedig a nyavalygó
kisebbség akaratának érvényre juttatása.
Földi László
Magyar Nemzet, 2024. 07. 12. A szerző küldeménye.